Polscy naukowcy przy współpracy ze słoweńskimi badaczami stworzą pierwszą na świecie bibliotekę zapachów zabytków, czyli Odothekę. Ma ona powstać do 2024 roku.
W styczniu polscy i słoweńscy naukowcy spotkają się z muzealnikami, konserwatorami i historykami sztuki, żeby ustalić szczegóły projektu.
– „Na tym etapie jesteśmy przed zakupem specjalistycznych urządzeń do badania zapachu” – mówi koordynator projektu, dr hab. Tomasz Sawoszczuk z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Taka aparatura kosztuje ponad 1,2 mln złotych.
Odotheka jest przedsięwzięciem nowatorskim. Taka inicjatywa jeszcze nigdzie na świecie nie powstała.
Nie będzie to jednak budynek, tradycyjne muzeum.
– „To będzie biblioteka wiedzy o zapachu zabytku, z uwzględnieniem kontekstu historycznego. Będzie to taki zbiór receptur, przepisów na odwzorowanie zapachu danego obiektu. Dowiemy się, jakie związki chemiczne trzeba zmieszać, aby uzyskać konkretny zapach. Ale nie będzie flakoników, które można otworzyć, by powąchać zabytek” – opowiada koordynator.
Receptury zapachów zabytków będą udostępnione do publicznego użytku.
Polacy wykorzystają m.in “Damę z gronostajem” Leonarda da Vinci ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Natomiast naukowcy ze Słowenii zbadają m.in zapach tabakiery Franca Preserena – ich wieszcza narodowego, który napisał słowa ich hymnu narodowego.
Jak to możliwe?
W jaki sposób da się zbadać zapach? Na to pytanie odpowiada dr hab. Tomasz Sawoszczuk
– „Do tzw. rurek sorpcyjnych, czyli stalowych rurek z wkładem wyłapującym związki zapachowe, pobieramy powietrze w otoczeniu obiektu. Następnie transportujemy rurki z wyłapanymi zapachami do laboratorium w naszym uniwersytecie i w urządzeniu nazywanym chromatograf gazowy, rozdzielamy mieszaninę związków lotnych składających się na zapach, uzyskując poszczególne, pojedyncze związki. Następnie rozdzielone związki trafiają do spektrometru mas, czyli kolejnego urządzenia, podłączonego do tego pierwszego, który pozwala nam zdefiniować, jaki zestaw związków chemicznych składa się na badany zapach”. – wyjaśnia.
Naukowcy liczą na to, że w projekcie wezmą udział również inne kraje. W ten sposób można by stworzyć bibliotekę zapachów zabytków z całego świata. Dzięki recepturom badacze będą w stanie odtworzyć zapach konkretnego zabytku.
Źródło: forsal.pl
